کتاب حاضر كه با عنوان «بررسي تحليلي سنت اندرزنامه‌نويسي سياسي در تاريخ ميانه ايران» تدوين و نگارش شده است، به بررسي جريان فكري اندرزنامه‌نويسي سياسي در تاريخ ميانه ايران و نتايج حاصله از آن مي‌پردازد. پرسش‌هايي كه پيش‌روي پژوهشگر قرار گرفته به اين شرح است كه: «منحني انديشه‌هاي سياسي در نمودار جريان اندرزنامه‌نويسي سياسي تاريخ ميانه ايران دچار چه افت و خيزهايي شده، علت استمرار و نتايج حاصل از جريان ياد شده چه بود»؟

فرضيه اصلي تحقيق حاضر عبارت است از اين كه «تداوم حضور بداوت (بيابان‌گردان مهاجم مجاور) در ايران عصر ميانه اگر چه موجب استمرار جريان فكري اندرزنامه‌نويسي سياسي در دوره مورد نظر شد، اما اين عامل موجب گرديد كه اين جريان از حيث محتوا دچار نقصان و زوال شود و مسير قهقرا را بپيمايد؛ زيرا، اندرزنامه‌نويسان به جاي توليد فكر و ايده‌هاي جديد، در زمينه ملك‌داري، ناچار بودند همان دستاوردهاي نظري و عملي پيشين را هر بار براي بدويان تازه از راه رسيده، از نو، تكرار كنند».

اين تحقیق بر مبناي روش تحقيق تاريخي صورت گرفته است. شيوه جمع‌آوري اطلاعات كتابخانه‌اي بوده، كه به صورت مطالعه تطبيقي به تحليل داده‌ها انجام گرديده است.

کتاب حاضر از يك مدخل يا فصل مقدماتي و سه بخش تشكيل شده است. در مدخل به «انديشه‌هاي سياسي در ايران باستان» پرداخته مي‌شود، زيرا شناخت انديشه‌هاي سياسي ايران دوره اسلامي بدون درك صحيح از انديشه‌هاي سياسي ايران باستان امري عقيم و نارس به نظر مي‌رسد. هر كدام از بخش‌هاي سه‌گانه، خود به چند فصل تقسيم مي‌شوند.

بخش اول كه مشتمل بر سه فصل مي‌باشد به «مقدمه‌اي بر تاريخ انديشه‌هاي سياسي در جهان اسلام و ايران»، «روابط خليفه و سلطان در تاريخ ميانه ايران» و «پيشينه اندرزنامه‌نويسي در ايران باستان» اختصاص مي‌يابد. در بخش دوم كه مشتمل بر چهار فصل مي‌باشد به انديشه‌هاي سياسي «عنصرالمعالي كيكاوس بن اسكندر زياري»، «خواجه نظام‌الملك طوسي»، «امام محمد غزالي طوسي» و «شيخ مصلح بن عبدالله سعدي شيرازي» پرداخته مي‌شود. سرانجام در بخش سوم كه در يك مدخل و سه فصل تنظيم و تدوين مي‌شود «مبادي مديريت سياسي»، «بنيان‌هاي مديريت سياسي» و «اصول و سازوكارهاي مديريت سياسي» در انديشه‌هاي سياسي خواجه  نصيرالدين طوسي مورد رسيدگي قرار مي‌گيرد.

لازم به ذكر است كه در قسمت پاياني، علاوه بر ذكر نتايج تحقيق، با عنوان «نتيجه‌گيري»، فهرست منابع و مآخذ قرار گرفته است.

کتاب بررسي تحليلي سنت اندرزنامه‌نويسي سياسي در تاريخ ميانه ايران در تیراژ 374 صفحه و 1000 نسخه، با قیمت 6000 تومان توسط سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی به چاپ رسیده است.

مفاهیم، اصطلاحات و رویکردهای نظری/ 11

الف) مفاهیم/ 11

ب) رهیافت یا رویکرد نظری/ 23

مدخل: اندیشه های سیاسی در ایران باستان/29

بخش اول: پیشینه تاریخی/ 43

فصل اول: مقدمه ای بر تاریخ اندیشه های سیاسی در جهان اسلام و ایران/ 45

1-1- برآمدن اسلام/ 45

1-2- سقیفه و مفهوم خلیفه/ 47

1-3- نظریههای خلافت- گونه های خلافتی/ 53

1-4- آراء و عقاید کلامی- سیاسی خوارج/ 56

1-5- آراء و عقاید کلامی- سیاسی مرجعه/ 60

1-6- آراء و عقاید جبریه/ 62

1-7- آراء و عقاید کلامی- سیاسی قدریه/ 63

1-8- آراء و عقاید کلامی- سیاسی معتزله/ 64

1-9- آراء و اندیشه های کلامی- سیاسی اشاعره/ 69

1-10- آموزه های کلامی- سیاسی تشیع/ 71

1-11- آموزه های کلامی- سیاسی زیدیه/ 77

1-12- آموزه های کلامی- سیاسی اسماعیلیه/ 80

فصل دوم: خلیفه و سلطان در تاریخ میانه ایران/ 85

فصل سوم: پیشینه اندرزنامه نویسی در ایران باستان/ 97

3-1- مقدمه/ 97

3-2- علوم در دوره ساسانی/ 97

3-3- زایش اندرزنامه نویسی/ 99

3-4- اندرزنامه ها در آثار ایران باستان/ 99

3-5- اندرزهای پهلوی در آثار دوران اسلامی/ 102

3-6- اشکال و اقسام اندرزنامه نویسی/ 105

3-7- دوره فترت/ 119

3-8- تداوم سیاست نامه نویسی در ایران پس از اسلام/ 120

3-9- عصر زرین فرهنگ ایران/ 137

بخش دوم: اندیشه های سیاسی اندرزنامه نویسی سنی مذهب/ 139

فصل اول: اندیشه های سیاسی امیر عنصر المعالی کیکاوس بن اسکندر/ 141

1-1- پند و اندرز سیاسی/ 150

1-2- تحصیل علوم/ 151

1-3- پذیرش مناصب دولتی/ 154

1-4- ساختار هرم قدرت سیاسی/ 158

فصل دوم: اندیشه های سیاسی خواجه نظام الملک طوسی/ 175

زندگینامه/ 175

اندرزنامه نویسی در عهد سلجوقی/ 179

سیاست نامه/ 180

اندیشه های سیاسی خواجه نظام الملک طوسی/ 186

فصل سوم: اندیشه های سیاسی امام محمد غزالی طوسی/ 221

زندگی و آثار/ 221

نصیحه الملوک/ 227

اندیشه های سیاسی امام محمد غزالی طوسی/ 233

فصل چهارم: اندیشه های سیاسی مصلح بن عبدالله سعدی شیرازی/ 259

زندگی و آثار/ 259

گلستان/ 264

نصیحه الملوک/ 266

رساله انکیانو/ 266

اندیشه های سیاسی مصلح بن عبدالله سعدی شیرازی/ 268

بخش سوم: فلسفه نامه نویس شیعه مذهب/ 317

مدخل: زندگی و آثار خواجه نصیر الدین طوسی/ 319

اخلاق و آثار/ 319

اخلاق ناصری/ 324

بنیان های مدیریت سیاسی در اندیشه های خواجه نصیر الدین طوسی/ 319

نتیجه گیری/ 353

منابع و مأخذ/ 357

کتابنامه/ 357

منابع فارسی و عربی/ 357

منابع لاتین/ 373